Μπιελίνσκι, Βησσαρίων Γκριγκόρεβιτς

(Σβέαμπόργκ 1811 – Πετρούπολη 1848). Ρώσος κριτικός της λογοτεχνίας. Γιος ενός γιατρού του πολεμικού ναυτικού, έκανε άτακτες σπουδές πρώτα στην Πένζα και ύστερα στη Μόσχα, από το πανεπιστήμιο της οποίας διώχτηκε ως ανατρεπτικό στοιχείο· ζώντας συνεχώς κάτω από την πίεση των βιοτικών αναγκών και βυθισμένος σε μια πυρετώδη εργασία, στραμμένη σε συνεχείς ιδεολογικούς αγώνες (που του έδωσαν το παρατσούκλι «Βησσαρίων ο Μαινόμενος»), πέθανε πρόωρα από φυματίωση. Ο Μ. ήταν ο πρώτος Ρώσος διανοούμενος λαϊκής καταγωγής, ένας σημαιοφόρος της επαναστατικής εκείνης ιντελιγκέντσιας που συνέβαλε σημαντικά στην ανάπτυξη της ρωσικής παιδείας κατά το πρώτο μισό του 19ου αι. Στο σύντομο χρόνο της δράσης του, ο Μ. αντιπροσώπευσε τη σκεπτόμενη συνείδηση της ρωσικής λογοτεχνίας, αποκάλυψε με οξύτατη και ευρεία κρίση τα ζωτικά της ρεύματα, χάραξε τις κατευθύνσεις της και έβαλε σε κανόνες τις αρχές του ρεαλισμού. Αφοσιωμένος σ’ έναν μορφωτικό αγώνα χωρίς ανάπαυλα, ωθούμενος από μια φλογερή και αδιάλλακτη ιδιοσυγκρασία, δεν άφησε έργο συστηματικό και οργανικό· οι αρχές της ποιητικής και της κριτικής του είναι σκόρπιες στα αναρίθμητα δοκίμια και άρθρα που δημοσιεύτηκαν μεταξύ του 1834 και του 1848, από τα οποία, εκτός από τα ονομαστά έργα του για τους Γκόγκολ, Λέρμοντοφ, Κολτσόφ, Τουργκένιεφ, Γκοντσάροφ, Ντοστογέφσκι, διακρίνονται τα Μια ματιά στα κυριότερα γεγονότα της ρωσικής λογοτεχνίας του 1843· Έντεκα πρότυπα δοκίμια για τον Πούσκιν (1843-46), που περιέχουν μια πραγματικά αληθινή κριτική ιστορία της προηγούμενης λογοτεχνικής παραγωγής· Σκέψεις και απόψεις για τη ρωσική λογοτεχνία του 1846· ένα ανάλογο κείμενο για το 1847· και τέλος, το Γράμμα στον Γκόγκολ (1847).